آتش نشانی, سیستم های تهویه دود, فن فشار مثبت

فن فشار مثبت آتش نشانی چیست

فن فشار مثبت آتش نشانی بخشی از تجهیزات به کار رفنه در ساختمان های بلند مرتبه می باشد که با ایجاد فشار مثبت در راه پله با کنترل دود وآتش و ایچاد فضایی امن برای خروج از ساختمان یا انجام عملیات نجات کمک میکند.
دود در آتش سوزيها، قدرت دید را کاهش داده و منجر به افزایش تلفات میشود. طبق آمار حوادث آتشسوزي بر خلاف تصور ، دود از شعله، حرارت و آوار کشنده تر است. لذا نصب تجهیزات کنترل و تخلیه دود، تاثیر بسیاري در ایمنی ساختمانها در برابر حریق دارد. این سامانه ها با کاهش غلظت دود و گازهاي سمی حاصل از حریق در محیط، آسیبهاي ناشی از خفگی در اثر دود را کاهش داده و همچنین شرایط مناسبتري براي عملیات نیروهاي امدادي و آتشنشانی فراهم مینماید.

سامانه ی فشار مثبت راه پله چیست؟

سامانه فشار مثبت راه پله یک تکنولوژی تهویه است که در مواقع اضطراری مانند آتش‌سوزی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این سامانه با استفاده از فن‌های فشار مثبت، هوای تازه را به داخل راه‌پله‌ها می‌دمد و فشار داخل آن‌ها را افزایش می‌دهد.

بر اساس تعریف سازمان آتش نشانی

سامانه فشار مثبت پلکان ( pressurization Stairwell):

سامانه اي که با ایجاد فشار در دهلیز پلکان، از ورود و نفوذ دود به داخل دهلیز پلکان جلوگیري کرده و آن را به صورت مکانی امن و عاري از دود و حرارت، جهت فرار افراد و یا دسترسی نیروهاي امدادي، نگاه میدارد.

مزایای استفاده از سامانه تهویه مثبت راه پله:

  •  جلوگیری از ورود دود: با ایجاد فشار مثبت، دود و گازهای سمی نمی‌توانند وارد راه‌پله شوند، به همین دلیل مسیرهای خروجی امن باقی می‌مانند.
  •  افزایش ایمنی: افراد می‌توانند به سرعت و با اطمینان از راه‌پله‌ها برای خروج استفاده کنند، که خطرات ناشی از خفگی و استنشاق گازهای سمی را کاهش می‌دهد.
  •  تسهیل عملیات آتش‌نشانی: آتش‌نشان‌ها می‌توانند از راه‌پله‌ها به عنوان مسیرهای امن برای دسترسی به نقاط مختلف ساختمان استفاده کنند.

نحوه ی عملکرد ففشار مثبت راه پله:

سامانه فشار مثبت شامل فن‌های قدرتمندی است که در نقاط مختلف راه‌پله نصب می‌شوند. این فن‌ها در صورت بروز حادثه فعال شده و هوای تازه را با فشار به داخل راه‌پله‌ها می‌دمند. با افزایش فشار داخلی، مسیرهای خروجی عاری از دود و گازهای مضر می‌شوند.
این سامانه به ویژه در ساختمان‌های بلند و مکان‌های عمومی که تخلیه ایمن افراد اهمیت زیادی دارد، کاربرد فراوانی دارد.

در چه ساختمان هایی استفاده از فن فشار مثبت الزامی است؟

بر اساس ضوابط سازمان آتش نشانی تهران کلیه پلکانهایی که شرایط پلکان باز را نداشته باشند و فاقد نور و هواي طبیعی باشد، باید به سامانه فشار مثبت پلکان مجهز شوند.
همچنین در ساختمان های بالای 6 طبقه استفاده از فن فشار مثبت ضروری می باشد.
این سامانه به ویژه در ساختمان‌های بلند و مکان‌های عمومی که تخلیه ایمن افراد اهمیت زیادی دارد، کاربرد فراوانی دارد.

طراحی و محاسبات سیستم فشار مثبت چگونه است؟

محاسبات سامانه فشار مثبت باید بر اساس ایجاد اختلاف فشار مناسب در دهلیز پلکان نسبت به فضاي مجاور،انجام شود.مقدار فشار هواي داخل دهلیز پلکان پس از راه اندازي سامانه فشار مثبت باید به اندازهاي باشد که اجازه نفوذ دود ناشی از حریق را به دهلیز پلکان ندهد. مقدار حداقل اختلاف فشار نسبت به فضاي مجاور، در ساختمانهاي مجهز به شبکه 12 پاسکال و در سایر ساختمانها، 25 پاسکال باید باشد.

بر همین اساس برای طراحی سیستم فن فشار مثبت آتش نشانی باید به موارد مختلفی از جمله: کاربری ساختمان ، ضوابط و دستورالعمل ها، نوع سیستم به کار رفته و ... لذا طراحی اسن سیستم نیازمند تخصص در زمینه ی مکانیک و تهویه می باشد و باید به صورت دقیق توسط مهندسان این حوزه بررسی گردد.

انواع شبکه فشار مثبت:

به طور کلی از لحاظ ساختار سیستم فشار مثبت آتش نشانی را می توان به دو نوع تقسیم کرد که شامل :

  • سامانه فن فشار مثبت با تزریق مستقیم : این نوع سامانه فن فشار مثبت هوا را مستقیما درون راهرو هدایت می کند.
  • سامانه فن فشار مثبت با تزریق شبکه ای : در این گونه فن ها، فن در نقطه ای خارج از راهرو نصب میشود و از طریق کانال های ایجاد شده هوای تولید شده توسط این فن به راهرو میرسد.در این نوع کانال های هوا در بخش های کلیدی و مهم راهرو نصب می شود تا فشار هوا را به درستی وارد راهرو بکند. این نوع فن دارای هزینه ی بالاتری نسبت به قبلی است اما دارای عملکرد بهتری است.

اجزای تشکیل دهنده سیستم فشار مثبت:

  1. فن فشار مثبت آتش نشانی:

فن فشار مثبت نوعی هواکش صنعتی سانتریفیوژ از نوع دمنده می باشد . به بیان دیگر فن سانتریفیوژ فروارد.
این فن می باید بر اساس نیاز و دستورالعمل ها تعیین گردد

  1. تابلو فرمان فن فشار مثبت آتش نشانی:

فن فشار مثبت می بایست همواره در ارتباط با سیستم اعلام حریق باشد تا در صورت وقوع حریق باشد .تابلو برق فن فشار مثبت با ایجاد ارتباط مناسب بین پنل اعلام حریق و فن فشار مثبت در صورت وقوع حریق به صورت اتوماتیک و یا به صورت دستی در صورت نیاز قادر به راه اندازی فن فشار مثبت است.

انواع فن فشار مثبت:

فن فشار مثبت آتش نشانی می بایست از نوع سانتریفیوژ و دمنده (فوروارد) باشد . فن های فوروارد دارای مدل های مختلف می باشند که دارای کارایی و ظرفیت های مختلفی هستند.
فن های فشار مثبت بر اساس نوع اتصال موتور به پروانه به دسته های زیر طبقه بندی مشوند:

  • فن فشار مثبت دایرکت درایو: در این نوع فن ها الکتروموتور به طور مستقیم به پروانه متصل میشوند این نوع فن ها دارای ابعاد کوچکتر و صدای کمتر می باشند.
  •  فن فشار مثبت تسمه و پولی: در این فن الکتروموتور توسط تسمه به پروانه متصل می شود .
  • این نواع فن ها دارای ظرفیت هوادهی و تنوع بیشتری هستند.

فن فشارمثبت آتش نشانی از جنبه ی ورودی هوا به دو نوع تک و دو ورودی تقیسم می شود:

  • فن فشار مثبت تک ورودی (single inlet)
  •  فن فشار مثبت دو ورودی (double inlet)

اگر منظور از بکارگیری فن فوروارد ایجاد میزان حجم بالای هوا در یک محدوه و منطقه بسته است در آن صورت باید از هواکش سانتریفیوژی دوبل استفاده کرد.

ضوابط فن فشار مثبت بر اساس اعلام سازمان آتش نشانی:

  • تابلوي کنترل فن فشار مثبت باید در فضاي سرپوشیده و محافظت شده، ترجیحاً در کنار پنل اعلام حریق نصب
    شود.
  •  تابلوي کنترل فن فشار مثبت باید داراي کلید 2 حالته کنترل وضعیت فن به صورت دستی و اتوماتیک باشد.
  •  تابلوي کنترل فن فشار مثبت باید داراي چراغهاي نمایشگر وضعیت فن باشد. چراغ سیگنال جریان برق به رنگ سبز، چراغ عملکرد فن در حالت اتوماتیک به رنگ قرمز و چراغ عملکرد فن در حالت دستی به رنگ زرد باید اجرا شود.
  •  در صورت استفاده از تایمر، زمان آن باید روي 60 دقیقه تنظیم شده و از O/I مناسب استفاده شود.
  •  وضعیت اتصال فرمان پنل اعلام حریق به تابلوي کنترل فن فشار مثبت باید به نحو مناسب پایش شود.
  •  فن فشار مثبت باید از نوع تأیید شده بوده و داراي نشان استاندارد ملی یا استانداردهاي معتبر بینالمللی باشد.
  •  محل نصب فنها باید به گونهاي باشد که براي متصرفین مخاطرهآمیز نبوده و قسمتهاي گردنده فن-ها باید مجهز به حفاظ مناسب گردد.
  •  سیمها و کابلها، کنتاکتورها، رلهها، فیوزها و تایمر سامانه فشار مثبت باید داراي نشان استـاندارد ملــی یا استانداردهاي معتبر بینالمللی باشد.
  •  فیوز و کنتاکتور سامانه فشار مثبت باید بر اساس توان ظاهري انتخاب شود.
  •  هادي مسیر پنل یا اینترفیس، حتماً باید از نوع کابل بوده و با توجه به جریان مصرفی و طول کابل انتخاب شود
5 1 رای
امتیازدهی به مقاله
اشتراک در
اطلاع از
guest
2 نظرات
قدیمی‌ترین
تازه‌ترین بیشترین رأی
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه ها
محمد
محمد
1 ماه قبل

برای فن فشار مثبت ساختمان 6 طبقه چه فنی مناسب است؟